Metodologia praktyki Ashtanga Jogi.
Na co dzień Ashtanga Joga, poza przestrzeganiem nakazów moralnych, to przede wszystkim praktyka asan, czyli pozycji jogi, ułożonych w sekwencje, których poziom trudności stopniowo wzrasta. Praktyka asan połączona jest z oddechem, który rozpala wewnętrzny ogień, a mówiąc prościej poprawia cyrkulację krwi, dzięki czemu na zewnątrz ciała, wraz z potem, wydostają się toksyny i zanieczyszczenia. Tym samym praktyka ta oczyszcza ciało, układ nerwowy i umysł.
Tristhana czyli trzy fundamenty systemu Ashtanga Joga.
Stan tristhana to duchowy wymiar praktyki. Osiągamy go, gdy ruch z oddechem stają się jednością, i gdy energia niesie ciało bez wysiłku, a koncentracja przenika z zewnątrz do wewnątrz. Taki stan jest możliwy dzięki vinyasie – połączeniu ruchu z oddechem, bandhom – zamkom energetycznym i drishti – koncentracji wzroku.
„Za siłą ciała, kryje się energia duchowa, która utrzymuje nas przy życiu. Aby uzyskać dostęp do tej duchowości, należy najpierw zrozumieć fizyczność. Ciało jest naszą światynią, w której mieszka duch” – Sri K. Pattabhi Jois
Asana – pozycja, która ma na celu oczyszczanie i wzmacnianie ciała;
Ujjayi – specyficzny oddech mający na celu oczyszczanie systemu nerwowego;
Bandhy – zamki energetyczne umożliwiające właściwy przepływ energii;
Drishti – punkt koncentracji wzroku mający na celu oczyszczanie umysłu.
Agni – wewnętrzny ogień.
Do procesu oczyszczenia ciała konieczny jest wewnętrzny ogień. Ogień w naszych ciałach znajduje się kilka centymetrów poniżej pępka. Jest to miejsce, gdzie ulokowana jest nasza siła życiowa. Aby ogień płonął niezbędne jest powietrze, czyli właśnie oddech. Tak więc, aby płomień był stabilny, to stabilny musi być też oddech. Oddech wzmacnia wewnętrzny ogień, który ogrzewa krew i wypala zanieczyszczenia w układzie nerwowym. Gdy ten ogień jest mocny, to poprawia się nasze trawienie, zdrowie i długość życia. Jeśli oddech jest nierówny, lub zbyt szybki, to zakłócony jest rytm bicia serca oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Oddech powinien być więc stabilny i płynny, a wdech i wydech tej samej długości.
W systemie Ashtanga Joga stosujemy specyficzny oddech, oparty na pranajamie ujjayi, nazywany oddechem wojownika. Uzyskuje się go poprzez łagodne zaciśnięcie głośni – mięśni w tylnej części gardła, co wytwarza charakterystyczny, szeleszczący odgłos, podobny do szeptu lub szumu fal.
Bandhy – zamki energetyczne.
Ważnym elementem systemu Ashtanga Joga są bandhy, czyli tak zwane zamki energetyczne, które zatrzymują energię w ciele. Bandhy dają lekkość, siłę i pomagają utrzymywać mocny ogień wewnętrzny, a co za tym idzie siłę i zdrowie w ciele. Podczas praktyki asan stosujemy dwie bandhy:
Mula bandha – jest to podciągnięcie mięśni dna miednicy do środka i do góry; należy stosować ją przy końcu wdechu, aby zatrzymać energię w ciele.
Uddiyana bandha – jest to napięcie dolnych mięśni brzucha przy zachowaniu miękkiej górnej części brzucha; stosujemy ją przy wdechu, brzuch nie może się unosić, jednak przepona dalej pracuje.
Obydwie bandhy powinny pozostać aktywne podczas całej praktyki. Przepona wspierana jest przez uddiyana bandhę od góry, a od spodu przez mula bandhę, naciska więc organy brzucha, przez co unosi przy wdechu klatkę piersiową i stabilizuje oddech. Bez użycia bandh oddech nie przynosi tak oczyszczającego efektu.
Dristhi – punkt koncentracji wzroku.
Dristhi – to miejsce na którym należy koncentrować wzrok podczas wykonywania asan. Zależnie od asany może to być: nos, sufit (góra), trzecie oko, dłoń, kciuki, prawo, lewo, pępek, stopa. Koncentracja wzroku oczyszcza i stabilizuje funkcjonowanie umysłu.
Jak mawiał Sri K. Pattabhi Jois codzienna praktyka jogi sprzyja oczyszczaniu serca z sześciu podstawowych trucizn: pożądania, gniewu, ułudy, chciwości, zazdrości i lenistwa.
Jak przebiega nauka w systemie Ashtanga Joga w stylu Mysore.
Ashtanga Joga może być praktykowana przez każdego, niezależnie od wieku i stanu zdrowia. Każdy uczeń jest traktowany indywidualnie, odpowiednio dla swojego tempa nauki i aktualnej sytuacji zdrowotnej i życiowej.
Wszyscy uczniowie rozpoczynają naukę od sekwencji Powitania Słońca A i B oraz prawidłowego oddechu i odpoczynku. Następnie stopniowo wprowadzane są kolejne asany z ustalonych sekwencji. Gdy uczeń opanuje prawidłowe wykonanie asany, zaczyna uczyć się kolejnej, a poziom trudności stopniowo wzrasta. To nauczyciel decyduje czy i kiedy uczeń jest gotowy rozpocząć pracę nad kolejną asaną, w ten sposób praktyka jest dostosowywana do indywidualnych możliwości ucznia.
Sekwencja asan pozostaje w niezmienionej kolejności, tak by każdy mógł ją wykonywać z pamięci, w odpowiednim dla siebie tempie. Spokojna i uważna praktyka asan, wykonywanych w rytmie oddechu, jest wspaniałą formą medytacji w ruchu. Istotnym elementem praktyki jest rozpoczynanie i kończenie praktyki śpiewem mantry, czyli modlitewną intencją nadającą praktyce wyższy wymiar duchowy.
W systemie Ashtanga Joga istotna jest samodzielność w praktyce, jednak poza codzienną praktyka asan w stylu Mysore, tradycyjnie raz w tygodniu należy uczestniczyć w zajęciach prowadzonych. Jest to praktyka jogi poddania się, ponieważ na zajęciach to nauczyciel liczy oddechy i nadaje tempo. Dzięki temu uczniowie utrwalają sobie kolejność asan i właściwą energetyczną formę praktyki.
System Ashtanga Joga składa się z trzech serii asan.
Pierwsza Seria – Yoga Chikitsa [terapia jogą] – jest to seria asan dla osób początkujących, jej zadaniem jest oczyszczenie i uzdrowienie ciała, rozwija zarówno elestyczność jak i siłę, dzięki pozycjom stojącym, balansowym i rozmaitym skłonom.
Druga Seria – Nadi Shodhana [oczyszczanie systemu nerwowego] – jest to seria asan dla osób średniozaawansowanych, jej zadaniem jest oczyszczenie kanałów energetycznych, składa się w dużej mierze z serii mocnych wygięć do tyłu, skrętów tułowia oraz pozycji otwierających biodra.
Trzecia Seria A i B – Sthira Bhaga [siła i wdzięk] – są to dwie serie dla osób zaawansowanych, nazywane są też trzecią i czwartą serią asan, ich zadaniem jest nauka siły, równowagi i gracji w ruchu.
“Pierwsza seria jest dla uczniów, druga dla nauczycieli, a trzecia dla demonstracji” – Sri K. Pattabhi Jois
Samodyscyplina.
A poza tym Ashtanga Joga jest metodą codziennej samodyscypliny i pracy nad sobą. Poprzez utrzymanie tej dyscypliny u osób praktykujących rozwija się siła ciała i umysłu.
“Musisz pojawić się na swojej macie każdego dnia.” powiedziała kiedyś Kino MacGregor i to jest sedno tej metody. Nie ważne, czy akurat dzisiaj czujesz się świetnie i masz dużo energii, czy z trudem przychodzi ci dotarcie na matę i wykonanie nawet prostych pozycji. Ważne jest, aby zaakceptować to, co akurat życie przynosi i nie poddawać się. Z czasem codzienna praktyka staje się niezbędnym elementem higieny, tak jak i mycie zębów
Namaste
Źródła:
www.kpjayi.org Sri K Pattabhi Jois Ashtanga Yoga Institute
www.ashtangayoga.info International Infopage for Ashtanga Yoga
Pattabhi Jois Sri K., Yoga Mala, North Point Press, New York 2002.
Maehle G., Ashtanga Yoga. Practice & Philosophy, New World Library, California 2007.
Sweeney M., Asztangajoga bez tajemnic, Wydawnictwo Tedson, Warszawa 2012.
Desikachar T.K.V., W sercu jogi. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2013.